Portfel custodial vs non-custodial. Czym różnią się te dwa typy portfeli i którego lepiej używać?

Rozpoczęcie podróży w świat kryptowalut najczęściej wiąże się z wybraniem swojego pierwszego portfela kryptowalutowego. To właśnie to oprogramowanie będzie nam służyło do “gromadzenia” środków, a także dokonywania operacji na naszych kryptowalutach. W 2020 roku rynek oferuje niezwykle szeroką gamę rozwiązań dla każdego typu użytkownika. Osoby mniej zaawansowane, ale także eksperci, bez problemu znajdą coś dla siebie.

Początkujący kryptowaluciarze wiedzą, że istnieją portfele sprzętowe (Trezor, Ledger), funkcjonują też portfele mobilne (COINS, JAXX), a także portfele przypisane do konta na giełdzie. W zestawieniu tym figuruje jednak jeszcze jeden element, o którym nie zawsze się pamięta – wybór między portfelem custodial i non-custodial. W tym artykule skupimy się na przedstawieniu głównych różnic, wad oraz zalet obydwu rozwiązań. Dowiesz się, czemu tak istotne jest rozumienie różnic w tych dwóch typach portfeli.

Czym jest portfel custodial?

Portfel Custodial to narzędzie, przy którym pieczę nad kluczem prywatnym powierzamy zewnętrznemu podmiotowi. Oznacza to, że możemy osobiście kontrolować nasze środki, jednak oprócz nas dostęp do kryptowalut posiada również dostawca portfela. Jak wygląda to w praktyce?

Najczęściej oznacza to, że użytkownik tworzy swoje konto w aplikacji zewnętrznego podmiotu. Przypomina to często rejestrację na typowych portalach społecznościowych. Platforma tworzy w naszym imieniu portfel kryptowalutowy i zobowiązuje się do przechowywania naszego klucza prywatnego oraz wykonywania w naszym imieniu transakcji. Przy dokonaniu transakcji logujemy się na nasz portfel, najczęściej przy pomocy loginu i hasła, i zlecamy wykonanie transakcji.

Rozwiązanie to posiada kilka oczywistych zalet:

• Portfele kustodialne są najprostszym sposobem funkcjonowania w przestrzeni kryptowalutowej;
• Funkcjonują jak typowe platofrmy, na których logujemy się każdego dnia;
• Nie jesteśmy zobowiązani do zapamiętania naszych adresów oraz kluczy prywatnych;
• W razie zagubienia hasła, zawsze możemy je odzyskać dzięki temu, że zewnętrzny podmiot zawsze przetrzymuje kopię dostępu do naszego portfela.

Zalety portfeli custodial opierają się głównie na dostępności. Niestety przez tę użyteczność istnieje też parę ryzyk, o których musimy pamiętać:

• Korzystając z portfela custodial oddajemy kontrolę nad portfelem i środkami innemu podmiotowi – istnieje więc ryzyko utraty środków gdyby podmiot gromadzący klucze został zhakowany lub gdyby miał złe intencje wobec swoich użytkowników i postanowił ukraść środki;
• W przypadku odbywającego się forka konkretnej kryptowaluty, istnieje ryzyko nieotrzymania dodatkowych coinów;
• Środki trzymane na portfelu kustodialnym mogą zostać zajęte w drodze wyroku sądu – podmiot prowadzący nasz portfel może zostać zobowiązany do takiej blokady.

Portfele kustodialne są dość popularne na rynku kryptowalut. Użytkownicy korzystają z nich, często nie zdając sobie sprawy z tego, że dany portfel jest portfelem kustodialnym. W dużym uproszczeniu, każda giełda kryptowalutowa z której korzystamy tworzy na swojej platformie kustodialny portfel, z którego prowadzimy operacje. Jest to proste i wygodne rozwiązanie, gdyż traderzy mogą bezpośrednio dokonywać transakcji z poziomu portfela wbudowanego w aplikację. Współcześnie tak duże podmioty jak Binance, Bitfinex czy Coinbase cieszą się na tyle dużą renomą, że przechowywanie pieniędzy na ich portfelach jest postrzegane jako stosunkowo bezpieczne. Historia pamięta jednak przykład giełdy Mt.Gox, gdy setki użytkowników straciło środki o wartości kilku milionów dolarów. Z naszego polskiego rynku dość głośnym przykładem z ubiegłego roku była afera Bitmarket. Do dziś setki polskich inwestorów nie odzyskało pieniędzy po tajemniczym zniknięciu giełdy z rynku. Dlatego przed rejestracją na jakiejkolwiek kustodialnej platformie warto przekonać się, czy jest ona na pewno bezpieczna i czy cieszy się dobrą renomą.

Czym są portfele non-custodial

Portfele typu non-custodial to wszystkie wallety kryptowalutowe, które nie przetrzymują kluczy prywatnych użytkowników. W tym przypadku użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za swoje środki. Warto zaznaczyć, że portfele custodialne funkcjonują w różnych formach.

Dobrym przykładem takiego niekustodialnego portfela jest na polski portfel mobilny COINS. Aplikacja ułatwia nam dostęp do środków poprzez wykorzystanie środków bezpieczeństwa używanych przez smartfon (np. zabezpieczenia biometryczne), ale COINS sam w sobie nie przechowuje informacji na temat kluczy prywatnych użytkowiników. Dzięki temu w prosty sposób możemy korzystać z aplikacji na codzień, a w przypadku awaryjnej sytuacji utraty dostępu do portfela, nadal możemy odzyskać dostęp do środków, jeśli mamy zapisaną nasze specjalne frazy.

Poza rozwiązaniami mobilnymi, znajdziemy również wiele innych portfeli non-custodial działających na różnych platformach. Portfelami niekustodialnymi mogą być zarówno portfele mobilne i desktopowe, ale także portfele sprzętowe. Mnogość tych wyborów jest tak duża, ponieważ wszystkie te grupy portfeli łączy ta sama cecha – właściciel portfela jest jednocześnie jedynym właścicielem klucza prywatnego.

Kiedy wybrać który portfel?

Portfel non-custodial i custodial to dwa rozwiązania przydające się w zupełnie różnych sytuacjach. Powinniśmy pamiętać, że korzystanie z któregokolwiek z tych portfeli nie jest dobre albo złe samo w sobie. Najważniejsze jest to, aby pamiętać, które z tych rozwiązań sprawdza się najlepiej w konkretnych sytuacjach.

Niekustodialne portfele powinniśmy wykorzystywać przede wszystkim do tego, aby przechowywać na nich środki, którymi nie obracamy na codzień. Przy tym typie portfeli nasze kryptowaluty będą bezpieczne, a my sami możemy zdecydować się na najlepszą dla nas wersję portfela. Aplikacje mobilne i desktopowe przydadzą się, jeśli chcemy mieć dość łatwy i przyjemny dostęp do zawartości naszego portfela. Bardzo często narzędzia te wyposażone są w wiele dodatkowych funkcjonalności, które ułatwią nam monitorowanie stanu naszego portfolio. W przypadku wspomnianego COINS są to na przykład newsy i trackery informujące o interesujących nas kryptowalutach, a także pełen rejestr danych rynkowych. Jeśli jednak szukamy bezpiecznego rozwiązania, które ma spełniać tylko jeden cel – bezpieczne przechowanie naszych środków, wybierzmy portfel sprzętowy.

Portfele custodial wykorzystywane są głównie na giełdach. Dzięki nim inwestorzy i traderzy mogą w płynny i szybki sposób dokonywać transakcji. Dzięki ułatwionemu dostępowi zintegrowanemu z giełdą, nie muszą też pamiętać o kluczach prywatnych. Poza giełdowymi portfelami kustodialnymi istnieją też portfele internetowe, działające na podobnej zasadzie. Portfel Custodial jest więc rozwiązaniem użytecznym przy dużej dynamice zmian na naszym portfelu, a także gdy nie planujemy trzymać na naszym “koncie” środków przez dłuższy czas.

Niezależnie od tego, na jaki typ portfela się zdecydujemy, zawsze warto pamiętać, aby weryfikować dostawców usług i aplikacji dla kryptowalut. Jeśli chcemy powierzyć pieniądze giełdzie – dbajmy o to, aby był to podmiot duży i transparentny w swoich działaniach. Jeśli korzystamy z mobilnego portfela kustodialnego, nie bójmy się sprawdzić, czy twórcy cieszą się dobrą renomą. Jak to często bywa w świecie kryptowalut – ostrożność i bezpieczeństwo są najważniejsze.